loading...
Dạy học theo chủ đề tích hợp liên môn là hình thức tìm tòi những nội dung, những chủ đề giao thoa giữa các môn học với nhau, những khái niệm, tư tưởng chung giữa các môn học, tức là con đường tích hợp những nội dung từ một số môn học có liên hệ với nhau làm cho nội dung học trong chủ đề có ý nghĩa hơn, thực tế hơn và học sinh có thể tự hoạt động nhiều hơn để tìm ra kiến thức và vận dụng vào thực tiễn.
XÂY DỰNG CÁC CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP LIÊN MÔN TRONG DẠY HỌC SINH HỌC 10
–––––––––––––––––––––––––––––––––
I.CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN:
1-Cơ sở lý luận
a. Dạy học theo chủ đề tích hợp liên môn là gì?
Dạy học tích hợp có nghĩa là đưa những nội dung giáo dục có liên quan vào quá trình dạy học như: tích hợp giáo dục đạo đức, lối sống; giáo dục pháp luật;giáo dục chủ quyền quốc gia về biên giới, biển, đảo; giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, bảo vệ môi trường, an toàn giao thông…. Tức là, dạy cho học sinh biết cách sử dụng kiến thức và kĩ năng của mình để giải quyết những tình huống cụ thể, nhằm mục đích hình thành, phát triển năng lực ở người học. Đồng thời chú ý xác lập mối liên hệ giữa các kiến thức, kĩ năng khác nhau của các môn học hay các phân môn khác nhau để bảo đảm cho học sinh khả năng huy động có hiệu quả những kiến thức và năng lực của mình vào giải quyết các tình huống tích hợp.
Dạy học liên môn là hình thức dạy học xác định các nội dung kiến thức liên quan đến hai hay nhiều môn học để dạy học, tránh việc học sinh phải học lại nhiều lần cùng một nội dung kiến thức ở các môn học khác nhau. Đối với những kiến thức liên môn nhưng có một môn học chiếm ưu thế thì có thể bố trí dạy trong chương trình của môn đó và không dạy lại ở các môn khác. Trường hợp nội dung kiến thức có tính liên môn cao hơn thì sẽ tách ra thành các chủ đề liên môn để tổ chức dạy học riêng vào một thời điểm phù hợp, song song với quá trình dạy học các bộ môn liên quan.
Dạy học theo chủ đề tích hợp liên môn là hình thức tìm tòi những nội dung, những chủ đề giao thoa giữa các môn học với nhau, những khái niệm, tư tưởng chung giữa các môn học, tức là con đường tích hợp những nội dung từ một số môn học có liên hệ với nhau làm cho nội dung học trong chủ đề có ý nghĩa hơn, thực tế hơn và học sinh có thể tự hoạt động nhiều hơn để tìm ra kiến thức và vận dụng vào thực tiễn. Dạy học theo chủ đề tích hợp liên môn thuộc về nội dung dạy học chứ không phải là phương pháp dạy học. Giữa dạy học theo chủ đề tích hợp liên môn với dạy học theo chủ đề đơn môn có những sự khác biệt. Chủ đề đơn môn đề cập đến kiến thức thuộc về một môn học nào đó còn chủ đề liên môn đề cập đến kiến thức liên quan đến hai hay nhiều môn học. Về phương pháp và hình thức tổ chức dạy học thì không có gì khác biệt. Đối với một chủ đề, dù đơn môn hay liên môn, thì vẫn phải chú trọng việc ứng dụng kiến thức của chủ đề ấy, bao gồm ứng dụng vào thực tiễn cũng như ứng dụngtrong các môn học khác. Do vậy, về mặt phương pháp dạy học thì không có phân biệt giữa dạy học một chủ đề đơn môn hay dạy học một chủ đề liên môn, tích hợp. Điều quan trọng là dạy học nhằm phát triển năng lực học sinh đòi hỏi phải tổ chức hoạt động học tích cực, tự lực và sáng tạo cho học sinh, mà các hoạt động ấy phải được tổ chức ở trong lớp, ngoài lớp, trong trường, ngoài trường, ở nhà và cộng đồng, đặc biệt quan tâm đến hoạt động thực hành và ứng dụng kiến thức vào giải quyết những vấn đề thực tiễn.
b. Ưu điểm dạy học theo chủ đề tích hợp liên môn
Theo quan điểm của các thầy, cô giáo nhóm Sinh của cụm các trường THPT thành phố Phủ Lý, dạy học môn sinh học theo chủ đề tích hợp liên môn sẽ có nhiều ưu điểm.
– Đối với học sinh:
Thứ nhất,dạy học môn sinh học theo chủ đề tích hợp liên môn làm cho qúa trình học tập có ý nghĩa hơn và từ đó học sinh xác đinh rõ mục tiêu, các mối quan hệ của quá trình học. Thứ hai, các chủ đề tích hợp liên môn có tính thực tiễn, các kiến thức gắn liền với kinh nghiệm sống của học sinhnên sinh động, hấp dẫn đối với học sinh, có ưu thế trong việc tạo ra động cơ, hứng thú học tập cho học sinh. Học các chủ đề tích hợp liên môn, học sinh được tăng cường vận dụng kiến thức tổng hợp vào giải quyết các tình huống thực tiễn, ít phải ghi nhớ kiến thức một cách máy móc. Thứ ba, các chủ đề tích hợp liên môn giúp cho học sinh không phải học lại nhiều lần cùng một nội dung kiến thức ở các môn học khác nhau, vừa gây quá tải, nhàm chán, vừa không có được sự hiểu biết tổng quát cũng như khả năng ứng dụng của kiến thức tổng hợp vào thực tiễn.
– Đối với giáo viên:
Việc đổi mới phương pháp dạy học hiện nay, vai trò của giáo viên không còn là người truyền thụ kiến thức mà là người tổ chức, kiểm tra, định hướng hoạt động học của học sinh cả ở trong và ngoài lớp học. Do đó, giáo viên các bộ môn liên quan có điều kiện và chủ động hơn trong sự phối hợp, hỗ trợ nhau trong dạy học. Vì vậy, dạy học theo các chủ đề liên môn không những giảm tải cho giáo viên trong việc dạy các kiến thức liên môn trong môn học của mình mà còn có tác dụng bồi dưỡng, nâng cao kiến thức và kĩ năng sư phạm cho giáo viên, góp phần phát triển đội ngũ giáo viên bộ môn hiện nay thành đội ngũ giáo viên có đủ năng lực dạy học kiến thức liên môn, tích hợp.
2. Cơ sở thực tiễn dạy học theo chủ đề tích hợp lien môn.
– Đối với các cấp quản lý giáo dục:
Để chuẩn bị cho năm học này, vừa qua Sở GD&ĐT Hà Nam đã tập huấn cho giáo viên cốt cán về đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra, đánh giá theo định hướng phát triển năng lực học sinh, trong đó tập trung xây dựng các chủ đề dạy học trong mỗi môn học và chủ đề tích hợp, liên môn phù hợp với phương pháp dạy học tích cực và phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh của địa phương, nhà trường. Bên cạnh đó, Sở đã có những văn bản hướng dẫn, chỉ đạo tới các trường….
Tại các trường, qua sinh hoạt hội đồng, sinh hoạt tổ nhóm chuyên môn đầu năm, các nội dung trên cũng đã được triển khai đến từng giáo viên. Bên cạnh đó, trong kế hoạch năm học của từng cá nhân, các tổ – nhóm chuyên môn và kế hoạch năm học của nhà trường, việc dạy học theo chủ đề tích hợp liên môn đã được cụ thể hóa bằng việc đăng kí các chủ đề dạy học, các kế hoạch hội thảo, lồng ghép với kì thi chọn giáo viên giỏi cấp trường, các đợt hội giảng và đặc biệt là các đợt hội thảo cấp tổ, cấp trường. Tuy nhiên, Sở cần có những văn bản chỉ đạo cụ thể hơn nữa, các cuộc hội thảo, các cuộc thi cần có những hướng dẫn cụ thể hơn. Nhà trường cần đẩy mạnh các cuộc thi giáo án tích hợp đối với giáo viên, đặc biệt các giáo án tích hợp và vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết tình huống thực tiễn.
– Đối với các tổ nhóm chuyên môn:
Tại các tổ, nhóm chuyên môn, hoạt động dạy học theo chủ đề tích hợp liên môn đã được triển khai ngay từ đầu năm học, nhằm nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ, nhóm chuyên môn trong trường phổ thông, thực hiện đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra, đánh giá theo định hướng phát triển năng lực học sinh. Bên cạnh đó, cán bộ, giáo viên trong từng tổ, nhóm chuyên môn bước đầu chủ động rà soát chương trình, lựa chọn nội dung, xây dựng các chủ đề dạy học trong mỗi môn học và các chủ đề tích hợp liên môn. Mặt khác, xây dựng kế hoạch dạy học phù hợp với các chủ đề theo hình thức, phương pháp, kỹ thuật dạy học và kiểm tra đánh giá theo hướng phát triển năng lực học sinh, xác định những năng lực có thể phát triển cho học sinh trong mỗi chủ đề. Đồng thời giáo viên biên soạn các câu hỏi, bài tập để đánh giá năng lực của học sinh trong dạy học; thiết kế tiến trình dạy học thành các hoạt động học của học sinh; tổ chức dạy học để dự giờ, phân tích, rút kinh nghiệm.
– Đối với giáo viên:
Trong năm học này, mặc dù giáo viên đã được tập huấn về đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra, đánh giá theo định hướng phát triển năng lực học sinh, trong đó tập trung xây dựng các chủ đề dạy học trong mỗi môn học và chủ đề tích hợp liên môn phù hợp với phương pháp dạy học tích cực và phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh của địa phương, nhà trường. Tuy nhiên, giáo viên chúng tôi còn gặp nhiều khó khăn trong việc triển khai thực hiện. Đối với chúng tôi, nếu những khó khăn ban đầu có thể gặp như việc phải tìm hiểu sâu hơn những kiến thức thuộc các môn học khác … chỉ là bước đầu và có thể khắc phục vì trong quá trình dạy học môn học của mình, giáo viên vẫn thường xuyên phải dạy những kiến thức có liên quan đến các môn học khác và vì vậy đã có sự am hiểu về những kiến thức liên môn đó. Tuy nhiên, một số khó khăn mà chúng tôi rất cần sự quan tâm chỉ đạo cụ thể hơn nữa của các cấp lãnh đạo. Cụ thể:
+/ Thứ nhất, dạy học theo chủ đề tích hợp liên môn còn mới đối với nhà trường, với giáo viên, với phương diện quản lý, tâm lý học sinh và phụ huynh học sinh…
+/ Thứ hai, do chưa có văn bản hướng dẫn chi tiết về các nội dung liên quan đến dạy học theo chủ đề tích hợp liên môn nên đa phần giáo viên mò mẫm, chưa thống nhất với nhau về nội dung và phương pháp tổ chức.
+/ Thứ ba, nội dung kiến thức chưa thống nhất về phân phối chương trình đối với các môn, như phần cấu trúc của hidratcacbon, lipit và protein trong chương trình sinh 10 thì đối với môn hóa là chương trình cuối năm 11 và đầu năm 12…. Phần tổ hợp, xác suất và thống kê thuộc chương trình toán 11 trong khi các kiến thức đó lại cần để giải các bài tập về số loại bộ mã di truyền, số cách sắp xếp các axit amin trong chương trình sinh học 10. Để giải các bài toán liên quan đến tốc độ sinh trưởng của vi sinh vật thuộc chương trình sinh 10 thì phải sử dụng kiến thức về mũ, logarit trong chương trình toán 12 …
+/ Thứ 4, phân phối thời gian dạy nhiều chủ đề không thể sử dụng trong 1 tiết chính khóa, rất khó khăn khi xếp thời khóa biểu và ảnh hưởng đến các môn khác.
+/ Thứ 5, công tác xã hội hóa chưa thực sự được chú trọng, do đó nhiều chủ đề, nhiều dự án dạy học cần huy động sự tham gia của các tổ chức khác cũng gặp nhiều khó khăn.
+/ Thứ 6, khó khăn về kinh phí khi thực hiện các chủ đề dạy học tích hợp liên môn như kinh phí in ấn, đi lại, xây dựng tư liệu phim, ảnh… thậm chí có những đề tài cần phân tích và xử lý mẫu thì nguồn kinh phí rất lớn…
Để khắc phục những khó khăn này, kiến nghị với nhà trường, Sở GD – ĐT cần có nhiều văn bản hướng dẫn cụ thể hơn nữa trong dạy học tích hợp, liên môn. Cung cấp cho giáo viên chúng tôi các tài liệu tham khảo, các báo cáo hội thảo, các giáo án mẫu … đồng thời tạo điều kiện về thời gian, cơ sở vật chất, kinh phí… trong việc triển khai và thực hiện các chủ đề tích hợp. Bên cạnh đó, để dạy học theo các dự án, chủ đề huy động nhiều môn thì công tác xã hội hóa giáo dục cần được quan tâm nhiều hơn nữa.
Ví dụ, Tại trường THPT B Phủ Lý, tập thể nhóm giáo viên liên môn Sinh, Hóa, Lý, Địa, Công Dân, Toán và Tin cùng xây dựng và triển khai chủ đề “Tìm hiểu thực trạng ô nhiễm môi trường nước sông Nhuệ, sông Đáy đoạn chảy qua địa bàn Tỉnh Hà Nam”. Đề tài đã được sự ủng hộ rất lớn từ tập thể Ban Giám Hiệu nhà trường, sự đam mê, nhiệt tình và trách nhiệm của các thầy, cô giáo và đặc biệt là sự hưởng ứng nhiệt tình của tập thể học sinh hai lớp 12A1 và 12A3 của nhà trường. Bên cạnh đó, đề tài có sự đóng góp tích cực của tập thể cán bộ, nhân viên Trung tâm Quan trắc và Phân tích TNMT – Sở TNMT Tỉnh Hà Nam đã hướng dẫn học sinh phân tích và đọc kết quả, đánh giá mức độ ô nhiễm tại 5 địa điểm lấy mẫu khác nhau…. Tuy nhiên, trong việc triển khai đề tài cũng gặp một số khó khăn như việc đi lại của học sinh, các trang thiết bị như máy ảnh, máy quay phim đề xây dựng tư liệu dẫn chứng, nguồn tài liệu tham khảo để đánh giá nguyên nhân, tìm hiểu các cơ sở pháp lý, các biện pháp khắc phục ô nhiễm, thời gian dành cho học sinh thực hiện đề tài….
II. XÂY DỰNG CÁC CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP LIÊN MÔN TRONG DẠY HỌC SINH HỌC 10:
1. Thực tiễn dạy học môn Sinh học ở trường THPT
Sinh học là môn khoa học thực nghiệm, kiến thức của môn Sinh học gắn liền với cuộc sống thường ngày. Vì vậy, các vấn đề mang tính thời sự rất dễ dàng được tích hợp vào trong dạy học môn Sinh như: các dịch bệnh lây truyền (HIV, viêm gan B, cúm gia cầm, Ebola…), vấn đề biến đổi khí hậu toàn cầu, sự ô nhiễm môi trường, sự cạn kiệt tài nguyên, sự già hóa dân số, các vấn đề phúc lợi xã hội, vấn đề y tế và chăm sóc sức khỏe…Trong chương trình môn Sinh học ở trường THPT, học sinh có thể sử dụng kiến thức ở hầu hết các môn học như môn Toán, môn Hóa học, môn Vật lý, môn Địa lý, môn Văn học, môn Tin, môn GDCD, môn Công nghệ… để xây dựng chủ đề liên môn. Trong khi đó, thực tiễn dạy học môn Sinh học ở trường THPT từ các năm học có triển khai bộ sách giáo khoa phân ban đến nay đã gặp một số tồn tại như phân phối chương trình chưa cân đối về bố cục, nội dung hay về thời lượng dạy trong 1 môn và giữa các môn. Thậm chí còn chồng chéo với các môn khác như môn Công nghệ, môn Hóa, môn Địa, môn GDCD… Vì vậy, dạy học theo chủ đề tích hợp liên môn sẽ khắc phục những tồn tại đó. Tuy nhiên, cũng phải nhấn mạnh rằng, không phải đơn vị kiến thức nào giáo viên cũng dạy theo chủ đề. Nhiều nội dung vẫn thực hiện như phân phối chương trình của các năm học trước, hoặc nhiểu đơn vị kiến thức nên dạy học theo chủ đề tích đơn môn thì hiệu quả sẽ cao hơn.
2. Nguyên tắc xây dựng chủ đề tích hợp liên môn
Trên quan điểm dạy học tích hợp liên môn thuộc về nội dung dạy học chứ không phải là phương pháp dạy học, chúng tôi xác định các nguyên tắc dạy học như sau:
– Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu giáo dục phổ thông, đảm bảo mục tiêu giáo dục môn học, đặc biệt đảm bảo chuẩn kiến thức và kĩ năng cho từng môn học.
– Nguyên tắc đảm bảo tính khoa học.
– Nguyên tắc đảm bảo tính nội dung: không làm tăng tải nội dung chương trình, không tích hợp ngược. Nội dung trong chủ đề yêu cầu học sinh khai thác, vận dụng kiến thức của môn Sinh với các môn liên quan phải tương đồng để phát hiện và giải quyết vấn đề một cách chủ động, sáng tạo, hợp tác…
– Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi: chủ đề tích hợp liên môn phải gắn với thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh , phù hợp với năng lực của học sinh, phù hợp với điều kiện khách quan của từng trường hiện nay. Các chủ đề tích hợp liên môn đảm bảo để tổ chức cho học sinh học tập tích cực, giúp học sinh khai thác kiến thức môn, phát hiện một số kỹ năng, năng lực chung.
3. Các bước xây dựng chủ đề tích hợp liên môn
Bước 1. Xác định chủ đề tích hợp: rà soát và phân tích nội dung chương trình của từng môn để tìm ra những nội dung chung có liên quan với nhau, bổ sung, hỗ trợ cho nhau nhưng lại được trình bày riêng biệt ở mỗi bộ môn
Bước 2. Xác định mục đích tích hợp: đảm bảo đúng mục tiêu trong chuẩn kiến thức và kĩ năng của môn học và các môn liên quan khác.
Bước 3. Tìm các nội dung tích hợp: lựa chọn nội dung gắn với thực tiễn đời sống và phù hợp với năng lực của học sinh, đồng thời đảm bảo chuẩn kiến thức và kĩ năng cho từng môn học.
Bước 4. Xác định mức độ tích hợp như cần đạt được những nội dung gì? thời lượng bao nhiêu? Phù hợp với hoàn cảnh nhà trường, địa phương và năng lực của học sinh…
Bước 5. Tổ chức dạy học theo nội dung tích hợp đã xác định. Dự giờ, rút kinh nghiệm…. Sau đó có thể điều chỉnh chủ đề sau khi thực nghiệm
4. Xây dựng một số chủ đề tích hợp liên môn
Để đảm bảo nguyên tắc xây dựng chủ đề tích hợp liên môn, đảm bảo đúng các bước xây dựng chủ đề; đặc biệt là đảm bảo chuẩn kiến thức và kĩ năng trong chương trình Sinh 10 với thời lượng 1,5 tiết/ tuần đồng thời đảm bảo chuẩn kiến thức và kĩ năng của các môn khác khi liên môn. Chúng tôi đề xuất dạy tích hợp liên môn theo một số chủ đề sau trong chương trình sinh học 10 ban nâng cao (phần phụ lục 1).
Trên cơ sở đó, sau đây chúng tôi xin trình bày chi tiết kế hoạch thực hiện 1 chủ đề sau:
CHỦ ĐỀ I: VI RUT VÀ BỆNH TRUYỀN NHIỄM
Đặt vấn đề:
Thế giới chưa hết bàng hoàng với những căn bệnh lây truyền do virut gây ra trong quá khứ như: dịch cúm Tây Ban Nha (1918) do một loại virut cùng họ với H1N1 gây ra làm chết khoảng 50 -100 triệu người; dịch hạch gây ra “cái chết đen” trong 2 năm1348 – 1350, làm khoảng 75 triệu người chết vì đại dịch do một loại virus gây xuất huyết tương tự như virus ebola; đại dịch tả 1817; đại dịch sốt rét; dịch bệnh đậu mùa do virus đậu mùa gây nên….Ngày nay, cùng với sự phát triển của khoa học công nghệ và nền kinh tế… thì tốc độ gia tăng các dịch bệnh do vi khuẩn và virus gây ra ngày càng nhiều. Chúng ta vẫn đang đương đầu với nhiều dịch bệnh như AIDS, Sars, Viêm gan B, đau mắt đỏ …. Trong khi hầu hết các quốc gia trên thế giới vẫn đang phải gồng mình chống chọi với dịch cúm gia cầm gây ra với rất nhiều các biến chủng khác nhau, thì từ tháng 3 năm 2014 đại dịch sốt xuất huyết do virut Ebola đã bùng phát ở các nước Tây Phi và tính đến ngày 15/10/2014 đã có gần 5000 người chết vì đại dịch này. Đại dịch này đang vượt khỏi tầm kiểm soát khiến nhiều quốc gia và các tổ chức y tế hàng đầu báo động. Điều đáng nói, tốc độ lây truyền virut Ebola đang lan nhanh theo cấp số nhân (cứ 2 tuần số người chết tăng gấp đôi ) mà con người vẫn chưa có văc xin và pháp đồ điều trị.
Vậy virut Ebola và các virut khác có đặc điểm gì về cấu trúc và cơ chế gây bệnh? Tại sao chúng ta phải tìm hiểu về virus? Virus được con người ứng dụng trong những lĩnh vực gì? Tại sao bệnh do virut gây ra được gọi là bệnh truyền nhiễm? Cơ thể con người và các sinh vật khác có biện pháp nào để bảo vệ trước sự xâm nhập của virus? Các bệnh truyền nhiễm ở địa phương em chủ yếu là gì? Em phải làm gì để bảo vệ cơ thể, người thân và môi trường sống trước những hiểm họa về các bệnh do virut gây ra?
Đó là những nội dung chúng ta cùng tìm hiểu trong chủ đề này.
I. Mục đích tích hợp:
Chủ đề xây dựng trên cơ sở tích hợp liên môn với môn Công nghệ, môn GCCD, môn Địa, môn Văn … nhằm tổ chức cho học sinh thông qua hoạt động chủ đề sẽ chủ động sử dụng các năng lực của mình để tìm hiểu về virus, miễn dịch của cơ thể, ứng dụng và tác hại do virus gây ra. Từ đó, hình thành những kiến thức tổng quan, cơ bản về virus, miễn dịch và bệnh truyền nhiễm , đồng thời xác định ý thức bảo vệ bản thân, người thân; tuyên truyền và tham gia xây dựng môi trường sống lành mạnh, tránh những nguy cơ mắc phải những đại dịch do virus gây ra.
II. Các nội dung tích hợp:
Qua hoạt động chủ đề học sinh sẽ biết được:
- Cấu trúc các loại virus, sự nhân lên của virus trong tế bào vật chủ.
- Nêu được một số dạng virus kí sinh ở động vật, thực vật và vi sinh vật.
- Con người đã ứng dụng virus vào thực tiễn như thế nào?
- Đặc điểm bệnh truyền nhiễm và các phương thức lây truyền và phòng tránh.
- Khái niệm về miễn dịch, các loại miễn dịch và interferon.
- Tìm hiểu hội chứng AIDS, cúm gia cầm và sốt xuất huyết do Ebola và một số bệnh truyền nhiễm ở địa phương.
- Ý thức bảo vệ bản thân, người thân và môi trường sống khỏi những nguy cơ mắc phải những đại dịch do virus và các vi sinh vật khác gây ra.
III. Kế hoạch tổ chức dạy – học theo nội dung tích hợp:
1/ Phân phối tiết dạy theo chủ đề:
Chủ đề được xây dựng 5 tiết theo đúng phân phối chương trình Sinh học 10 ban nâng cao. Đánh giá năng lực vận dụng kiến thức liên môn vào giải quyết chủ đề của học sinh là 1 bài kiểm tra ( lấy điểm 15 phút) và bài báo cáo ( điểm thực hành 1 tiết).
2/ Xây dựng chuẩn kiến thức và kĩ năng cho chủ đề
Tiết 1: Cấu trúc các loại virus
Đảm bảo chuẩn kiến thức:
*/ Môn Sinh:
- Tìm hiểu đại cương về virus, tại sao virus chưa phải là 1 cơ thể sống?
- Nêu được đặc điểm hình thái và cấu tạo chung của virus
- Nhận biết được các đặc điểm cơ bản của virus
*/ Môn Công nghệ 10:
-Ứng dụng công nghệ vi sinh trong sản xuất phân bón vi sinh
-Ứng dụng công nghệ vi sinh sản xuất chế phẩm bảo vệ thực vật
*/ Môn GDCD:
– Học sinh xây dựng được ý thức của người công dân với vấn đề cấp thiết của nhân loại
*/ Môn Tin: Mô hình hóa và ứng dụng trong môn Tin ( Mô hình hóa hình thái và cấu trúc của vi rus)
Đảm bảo chuẩn kĩ năng
Rèn kĩ năng quan sát, phân tích, tổng hợp và vận dụng kiến thức và năng lực liên môn vào giải quyết các tình huống thực tiễn.
Phát triển kĩ năng thảo luận nhóm.
Tiết 2: Sự nhân lên của virus trong tế bào vật chủ
Đảm bảo chuẩn kiến thức:
*/ Môn Sinh:
- Nêu được quá trình xâm nhiễm và phát triển của virus trong tế bào vật chủ.
- Phân biệt được virus ôn hòa và virus độc
*/ Môn Công nghệ 10:
- Giải thích cơ chế ứng dụng công nghệ vi sinh sản xuất chế phẩm bảo vệ thực vật và sản xuất thức ăn chăn nuôi
*/ Môn GDCD:
– Học sinh xây dựng được ý thức của người công dân với vấn đề cấp thiết của nhân loại
*/ Môn Tin: Mô hình hóa và ứng dụng trong môn Tin (Mô hình hóa cơ chế xâm nhiễm và nhân lên của virus trong tế bào vật chủ).
*/ Môn Địa:
– Tìm hiểu về môi trường và sự phát triển bền vững.
– Tìm hiểu thêm các con đường lây lan của những đại dịch giữa những quốc gia trên thế giới.
Đảm bảo chuẩn kĩ năng
Rèn kĩ năng quan sát, phân tích, tổng hợp và vận dụng kiến thức và năng lực liên môn vào giải quyết các tình huống thực tiễn.
Phát triển kĩ năng thảo luận nhóm, kĩ năng thuyết trình.
Tiết 3: Khái niệm về bệnh truyền nhiễm và miễn dịch
Đảm bảo chuẩn kiến thức:
*/ Môn Sinh:
- Nêu được thế nào là bệnh truyền nhiễm, các phương thức lây truyền và phòng tránh.
- Nêu được khái niệm miễn dịch, các loại miễn dịch và interferon.
*/ Môn Công nghệ:
- Nêu được một số loại vắc xin và thuốc thường dùng để phòng và chữa bệnh cho vật nuôi
- Ứng dụng công nghệ sinh học trong sản xuất vắc xin và thuốc kháng sinh
*/ Môn GDCD:
– Học sinh có ý thức bảo vệ cơ thể trước những bệnh truyền nhiễm, ý thức tăng cường sức khỏe để nâng cao khả năng miễn dịch của bản thân. Đồng thời tuyên truyền về giáo dục sức khỏe, giáo dục ý thức công dân góp phần xây dựng cộng đồng lành mạnh.
Đảm bảo chuẩn kĩ năng
Rèn kĩ năng quan sát, phân tích, tổng hợp và vận dụng kiến thức và năng lực liên môn vào giải quyết các tình huống thực tiễn.
Phát triển kĩ năng thảo luận nhóm, kĩ năng thuyết trình.
Tiết 4 Virus gây bệnh, ứng dụng
Đảm bảo chuẩn kiến thức:
*/ Môn Sinh:
- Nêu đặc điểm đặc trưng của virus gây bệnh ở thực vật, vi sinh vật và động vật.
- Kể được một số ứng dụng của virus trong thực tiễn
*/ Môn Sinh 8:
– Tìm hiểu các bệnh lây qua đường tình dục
*/ Môn Công nghệ 10:
– Điều kiện phát sinh, phát triển của sâu, bệnh hại cây trồng
- Nhận biết một số loại sâu, bệnh hại lúa, cây trồng
*/ Môn Địa 10:
– Tìm hiểu về môi trường và sự phát triển bền vững.
*/ Môn GDCD:
– Học sinh có ý thức bảo vệ cơ thể trước những bệnh truyền nhiễm, ý thức tăng cường sức khỏe để nâng cao khả năng miễn dịch của bản thân và tuyên truyền cho người thân, cộng đồng về những diễn biến, sự nguy hiểm của đại dịch và xây dựng ý thức phòng tránh.
Đảm bảo chuẩn kĩ năng
Rèn kĩ năng quan sát, phân tích, tổng hợp và vận dụng kiến thức và năng lực liên môn vào giải quyết các tình huống thực tiễn.
Phát triển kĩ năng tra cứu tìm kiếm, thu thập và xử lý thông tin.
Kĩ năng trình bày bài viết 15 phút.
Tiết 5 Thực hành: Tìm hiểu một số đại dịch trên thế giới năm 2014 và một số bệnh truyền nhiễm ở địa phương
Đảm bảo chuẩn kiến thức:
*/ Môn Sinh:
- Tìm hiểu lịch sử, tình hình phát triển của các đại dịch AIDS, cúm gia cầm, SARS và sốt Ebola. Cơ chế xâm nhập của virus vào tế bào vật chủ. Phương thức lây nhiễm. Triệu chứng và cách phòng ngừa.
- Tìm hiểu về một số bệnh truyền nhiễm ở địa phương trên đối tượng người như viêm gan, bệnh dại, đau mắt đỏ, cúm, cúm gia cầm.
*/ Môn Sinh 8:
– Tìm hiểu các bệnh lây qua đường tình dục
– AIDS – thảm họa của loài người
*/ Môn Công nghệ 10:
– Tìm hiểu về một số bệnh truyền nhiễm ở địa phương trên bệnh hại cây trồng, bệnh hại lúa
- Quan sát triệu chứng, bệnh tích của gà bị mắc bệnh Niu cát xơn và cá Trắm cỏ bị bệnh xuất huyết do vi rút.
*/ Môn Địa 10:
- Tìm hiểu các nước Tây Phi
– Tìm hiểu về môi trường và sự phát triển bền vững.
– Tìm hiểu thêm những con đường lây lan của những đại dịch giữa những quốc gia trên thế giới.
*/ Môn GDCD:
– Học sinh có ý thức bảo vệ cơ thể trước những bệnh truyền nhiễm, ý thức tăng cường sức khỏe để nâng cao khả năng miễn dịch của bản thân và tuyên truyền cho người thân, cộng đồng về những diễn biến, sự nguy hiểm của địa dịch và cách phòng tránh.
*/ Môn Văn:
– Học sinh biết xác định các bước viết và trình bày báo cáo.
Đảm bảo chuẩn kĩ năng
Rèn kĩ năng quan sát, phân tích, tổng hợp và vận dụng kiến thức và năng lực liên môn vào giải quyết các tình huống thực tiễn.
Phát triển kĩ năng thảo luận nhóm
Phát triển kĩ năng tra cứu tìm kiếm, thu thập và xử lý thông tin.
Phát triển kĩ năng viết báo cáo và thuyết trình.
Phủ Lý, ngày … tháng 10 năm 2014
Nguyễn Trọng Tuyển
MỘT SỐ CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP LIÊN MÔN SINH 10
CHỦ ĐỀ
|
TIẾT
|
PPCT TRONG CHỦ ĐỀ
|
BÀI
|
NỘI DUNG CHỦ ĐỀ
|
LIÊN MÔN
|
PPCT
|
NỘI DUNG CẦN TÍCH HỢP
|
GHI CHÚ
|
CHỦ ĐỀ I
Chu kì tế bào, các hình thức phân bào và ứng dụng
|
4
|
1
|
28
| Chu kì tế bào và các hình thức phân bào | Sinh 6 | Tiết 7 | Sự lớn lên và phân chia tế bào thực vật |
Kiểm tra 15 phút vào cuối tiết 3
|
| Sinh 8 | Tiết 3 | Tế bào | ||||||
2
|
29
| Nguyên phân | ||||||
3
|
30
| Giảm phân | ||||||
4
| Ứng dụng các hình thức phân bào | Sinh 9 | Bài 31 | Công nghệ tế bào | ||||
| Công nghệ 10 | Bài 27 | Ứng dụng công nghệ nuôi cấy mô tế bào trong nhân giống cây trồng nông, lâm nghiệp | ||||||
| Bài 20 | Ứng dụng công nghệ tế bào trong công tác giống | |||||||
CHỦ ĐỀ II
Vi sinh vật và ứng dụng
|
8
|
1
|
33
| Dinh dưỡng, chuyển hóa vật chất và năng lượng ở vi sinh vật |
Kiểm tra 45 phút vào bài thực hành
| |||
2
|
38
| Sinh trưởng của vi sinh vật | Sinh 10 | Bài 40 +41 | Ảnh hưởng của các yếu tố vạt lý và hóa học đến sinh trưởng của vi sinh vật | |||
3
|
39
| Sinh sản của vi sinh vật | Sinh 6 | Tiết 61-64 | Vi khuản, nấm rơm và mốc trắng | |||
4
|
34+35
| Quá trình tổng hợp và phân giải các chất ở vi sinh vật | Tầm quan trọng cảu nấm và địa y | |||||
5
| Ứng dụng công nghệ vi sinh trong sản xuất và xử lý ô nhiễm môi trường | Công nghệ 10 | Bài 13 | Ứng dụng công nghệ vi sinh trong sản xuất phân bón | ||||
6
| Bài 20 | Ứng dụng công nghệ vi sinhn trong sản xuất thwucs ăn chăn nuôi | ||||||
7
|
36
| Thực hành: Lên men Lactic và etylic | ||||||
8
| Kiểm tra 1 tiết | |||||||
CHỦ ĐỀ III
Vi rus và bệnh truyền nhiễm
|
5
|
1
|
43
| Cấu trúc các loại vi rus |
Bài kiểm tra 15 phút vào cuối tiết 2 và bài kiểm trá thực hành ( bào cáo)
| |||
2
|
44
| Sự nhân lên của virus trong tế bào vật chủ | ||||||
3
|
46
| Bệnh truyền nhiễm, miễn dịch và văccin | Sinh 8 | 67 | Các bệnh lây qua đường tình dục | |||
| 68 | AIDS- thảm họa của loài người | |||||||
| Công nghệ 10 | Bài 37 | Một số loại vawccin và thuốc thường dùng trong phòng và chữa bệnh cho vật nuôi | ||||||
| Bài 38 | Ứng dụng CNSH trong sản xuất thuốc kháng sinh và văccin | |||||||
4
|
45
| Virus gây bệnh- ứng dụng của virus trong thực tiễn | Công nghệ 10 | Bài 15 | Điều kiện phát sinh, phát triển của sâu bệnh hại cây trồng | |||
| Bài 16 | Nhận biết một số loại bệnh hại lúa | |||||||
5
|
47
| Thưc hành: Tìm hiểu một số đại dịch trên thế giới trong năm 2014 gây ra do virus và một số bệnh truyền nhiễm ở địaphương | Công nghệ 10 | Bài 35 | Quan sát triệu chứng, bệnh tích của gà bị mắc bệnh Niu cat xơn và các Trắm cỏ bị sốt xuất huyết do virut | |||
XÂY DỰNG CÁC CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP LIÊN MÔN TRONG DẠY HỌC SINH HỌC 10
0 comments Blogger 0 Facebook
Post a Comment